Từ bụi tro và trở về bụi tro

Hằng năm theo tập tục nếp sống đạo đức đạo Công Giáo có lễ nghi xức tro ngày thứ tư lễ Tro, ngày này bắt đầu mùa chay 40 ngày ăn năn đền tội sửa soạn tâm hồn mừng lễ Chúa Giêsu sống lại.

Tập tục lễ nghi phụng vụ xức tro trên đỉnh đầu người tín hữu Công giáo, như dấu chỉ sự đền tội vào ngày thứ Tư lễ tro có từ thế kỷ thứ 10.

Lễ nghi phụng vụ này nhắc nhớ con người về nguồn gốc của mình được tạo thành từ bụi tro.
(St 3,19).

Nhưng đâu là ý nghĩa của tro bụi trong đời sống đức tin?

Mầu của bụi tro xám đen buồn thảm. Nó ngược hẳn với mầu trắng, mầu xanh, mầu đỏ, mầu vàng, mầun hồng…trong sáng của đời sống.

Mầu xám đen của tro bụi diễn tả vẻ nghiêm nghị khắc khổ kỷ luật, nhắc nhở đến suy nghĩ về điều chính yếu của đời sống, nhất là quay trở về với nguồn gốc qua việc từ bỏ những điều làm tâm trí đời sống ta bị chia xẻ tan loãng.

Khi xức tro, lời Kinh Thánh được đọc lên: „Hỡi người hãy nhớ mình là bụi tro, và sẽ trở về bụi tro“. Lời này chúng ta không chỉ nghe lúc còn đang sống trên trần gian, nhưng cả khi đã qua đời lúc cỗ áo quan người qua đời được chôn vùi sâu trong lòng đất, lời này cũng được đọc lên nữa. Như thế lời này gói trọn cả đời sống con người từ lúc được tạo thành, rồi trong suốt dọc đời sống và cho đến khi chấm dứt sự sống trên trần gian.

„"Với con người, Thiên Chúa phán: Vì ngươi đã không nghe lời mà Ta đã truyền cho ngươi rằng: "Ngươi đừng ăn nó",nên đất đai bị nguyền rủa vì ngươi;ngươi sẽ phải cực nhọc mọi ngày trong đời ngươi,mới kiếm được miếng ăn từ đất mà ra.
Ðất đai sẽ trổ sinh gai góc cho ngươi, ngươi sẽ ăn cỏ ngoài đồng. Ngươi sẽ phải đổ mồ hôi trán mới có bánh ăn,cho đến khi trở về với đất, vì từ đất, ngươi đã được lấy ra. Ngươi là bụi đất, và sẽ trở về với bụi đất." ( Sách Sáng Thế 3, 17-19).

Lễ nghi xức Tro cũng muốn nói nhắc nhớ ta đến giới hạn đời sống của chúng ta theo hai chiều đàng sau và phía trước.

Theo chiều phía đàng sau có ý muốn nhắc nhở: con người được tạo thành từ hư vô, từ bụi đất, nhưng không phải do vô tình vô ý, mà do ý muốn của Thiên Chúa như vậy. Do đó sự chết là chiều hướng về phía trước. Con người chết không phải là chấm dứt, rơi vào khoảng không hư vô, nhưng là trở về với Thiên Chúa, Đấng là khời thủy của đời sống con người, như lời Thiên Chúa hứa: „ Con đừng sợ, Ta cứu chuộc con. Ta gọi tên con. Con là con Ta, con thuộc về Ta.“ ( Isaia 43,1).

Tro được xức trên trán hay đỉnh đầu theo hình Thánh Gía không chỉ diễn tả sự chân nhận giới hạn đời sống của mỗi người, nhưng còn là điều tuyên tín vào Chúa Giêsu Kitô, Đấng đã chịu chết trên Thánh gía cứu chuộc con người, và muốn sống theo chân người.

Thứ Tư lễ Tro 2011

Lm. Đaminh Nguyễn ngọc Long